Η αξία των αντιοξειδωτικών βιταμινών έχει αποδειχθεί ακόμα και όταν προορίζονται για τοπική χρήση -με εφαρμογή στο δέρμα- και το πιο εξέχων παράδειγμα είναι η ρετινόλη (βιταμίνης Α) και τα παράγωγά της (ρετινοειδή). Η ρετινόλη είναι η πρώτη βιταμίνη εγκεκριμένη από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) ως αντιρυτιδικός παράγοντας που αλλάζει την εμφάνιση του δέρματος και έχει αντιγηραντική δράση [1].
Ο όρος ρετινοειδές εμφανίστηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1970 και αναφέρεται στην οικογένεια των μορίων που έχουν δομική ομοιότητα με τη ρετινόλη. Χιλιάδες ρετινοειδή έχουν συσταθεί για συστηματική ή τοπική θεραπεία διαφόρων διαταραχών του δέρματος.
Ρετινόλη και δράση
Μέχρι την ηλικία των 30, τα κύτταρα της επιδερμίδας ανανεώνονται περίπου κάθε 28 ημέρες. Αλλά καθώς γερνάμε, η αναγέννηση επιβραδύνεται σε 50, 60 ή 70 ημέρες. Ο βραδύτερος ρυθμός είναι ένας από του λόγους που κάνει την επιδερμίδα να φαίνεται πιο ξηρή, θαμπή και ζαρωμένη. Η ρετινόλη που εφαρμόζεται τοπικά, απορροφάται από το δέρμα και επιταχύνει την ανακύκλωση των κυττάρων, κάνοντας την επιδερμίδα πυκνότερη και συνοχικότερη. Αυτό πιστεύεται ότι συμβαίνει επειδή η ρετινόλη αυξάνει τη μίτωση στην επιδερμίδα με αποτέλεσμα να σχηματίζονται περισσότερα κύτταρα. Διεγείρει την κυτταρική δραστηριότητα των κερατινοκυττάρων, των ινοβλαστών, των μελανοκυττάρων και των κυττάρων Langerhans [1].
Η ρετινόλη διεισδύει στην κεράτινη στιβάδα (stratum corneum) και ελαφρώς στο χόριο (corium). Όταν φτάσει σε ένα κερατινοκύτταρο (άνω του 90% της επιδερμίδας αποτελείται από αυτόν τον τύπο κυττάρων), εισέρχεται στο εσωτερικό του και συνδέεται με τον κατάλληλο υποδοχέα. Αλληλεπιδρώντας με υποδοχείς στα κερατινοκύτταρα, προάγει τον πολλαπλασιασμό τους. Επιπροσθέτως, βοηθά στη συγκράτηση της υγρασίας στην επιδερμίδα, αντιμετωπίζει την ακμή, τη χαλάρωση των ιστών, ενισχύει την άμυνα της επιδερμίδας, προστατεύει το κολλαγόνο από την αποδόμησή του και μειώνει τη φλεγμονή, έναν παράγοντα που συνήθως συνυπάρχει με την ακμή.
Αλλά δεν θα δείτε τα αποτελέσματα αυτά εν μία νυκτί. Για να λειτουργήσουν τα ρετινοειδή, πρέπει να τα χρησιμοποιείτε συνεχώς [3]. Και ίσως χρειαστεί να αλλάξετε προϊόντα με την πάροδο του χρόνου. Θα περάσουν τουλάχιστον τρεις μήνες σταθερής νυχτερινής χρήσης για να παρατηρήσετε μείωση στις λεπτές γραμμές, τις σκοτεινές κηλίδες και την ακμή.
Oι τύποι των ρετινοειδών
Υπάρχουν πέντε κύριοι τύποι ρετινοειδών που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία των ρυτίδων και κατά της γήρανσης του δέρματος:
- Παλμιτικό ρετινύλιο. Αυτό είναι το λιγότερο ισχυρό ρετινοειδές. Ίσως θελήσετε να εξετάσετε αυτήν την επιλογή εάν έχετε ευαίσθητο ή υπερβολικά ξηρό δέρμα και ελάχιστες ρυτίδες.
- Ρετιναλδεΰδη. Είναι ελαφρώς ισχυρότερο από το παλμιτικό ρετινύλιο.
- Ρετινόλη.Είναι το πιο ισχυρό συστατικό μεταξύ των ρετινοειδών που αγοράζονται χωρίς συνταγογραφηση. Έχει τα ίδια αποτελέσματα με το ρετινοϊκό οξύ αλλά λιγότερες παρενέργειες [4].
- Τρετινοΐνη. Είναι ένα ισχυρό ρετινοειδές το οποίο συνήθως διατίθεται με ιατρική συνταγή. Δρα στους σμηγματογόνους αδένες και επιτυγχάνει την καταστολή του σμήγματος. Χρησιμοποιείται στην ακμή και τη φωτογήρανση.
- Ταζαροτένη. Είναι το πιο ισχυρό ρετινοειδές, διαθέσιμο με ιατρική συνταγή.
Ρετινόλη και χρήση
Τα ρετινοειδή χρησιμοποιούνται μόνο τη νύχτα λόγω της ευαισθησίας τους στην υπεριώδη ακτινοβολία.
Πρέπει πάντα να κάνετε μια δοκιμή επιδερμίδας πριν προσθέσετε ένα νέο προϊόν στη ρουτίνα σας. Απλώστε μια μικρή ποσότητα του προϊόντος σε μια πλευρά του χεριού σας και καλύψτε την περιοχή με επίδεσμο για 24 ώρες. Εάν αρχίσετε να έχετε ερεθισμό, δεν πρέπει να χρησιμοποιήσετε αυτό το προϊόν. Εάν δεν έχετε παρουσιάσει συμπτώματα μέσα σε 24 ώρες, τότε κατά πάσα πιθανότητα είναι ασφαλές να το εφαρμόσετε και σε άλλα σημεία. Μόλις το προϊόν περάσει τη δοκιμή μπορείτε να αρχίσετε να το εφαρμόζετε κάθε δεύτερη νύχτα, χρησιμοποιώντας το μετά τον καθαρισμό αλλά πριν από τη νυχτερινή σας ενυδατική κρέμα. Μετά από μία ή δύο εβδομάδες, μπορείτε να αρχίσετε να εφαρμόζετε το σκεύασμα κάθε βράδυ.
Ρετινόλη και παρενέργειες
Τα ρετινοειδή είναι αποτελεσματικά αλλά μπορεί να έχουν ορισμένες παρενέργειες, όπως ξηρότητα και ερεθισμός, ειδικά όταν αρχίζετε να χρησιμοποιείτε τα σκευάσματα για πρώτη φορά.
Η βιταμίνη Α και τα παράγωγά της είναι φωτοευαίσθητα [1] και άρα αν βάζετε αντηλιακό κατά τη διάρκεια της ημέρας θα μειώσετε τον κίνδυνο ανεπιθύμητων ενεργειών. Είναι πιο πιθανό να εμφανίσετε παρενέργειες εάν χρησιμοποιείτε ταυτόχρονα πολλά προϊόντα αντιγήρανσης. Αν συνεχιστούν οι παρενέργειες, διακόψτε τη χρήση. Ίσως χρειαστεί να μεταβείτε σε διαφορετικό ρετινοειδές ή να δοκιμάσετε διαφορετική μέθοδο αντιγήρανσης.
Μην χρησιμοποιείτε ρετινοειδή εάν είστε έγκυος, θηλάζετε ή σχεδιάζετε να αποκτήσετε παιδί. Η βιταμίνη Α και τα παράγωγά της εμπλέκονται στην εμβρυογένεση, στην ανάπτυξη του νευρικού συστήματος, του ήπατος, της καρδιάς, των νεφρών, του εντέρου, των ματιών και των άκρων [1]. Μια υπερβολικά μεγάλη πρόσληψή τους μπορεί να προκαλέσει τερατογένεση. Αυτά που λαμβάνονται από το στόμα μπορούν να έχουν επιβλαβείς επιδράσεις στο έμβρυο αν καταναλώνονται σε μεγάλη ποσότητα και κατά συνέπεια δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται κατά την εγκυμοσύνη. Αν και τα τοπικά ρετινοειδή απορροφώνται σε εξαιρετικά χαμηλή ποσότητα από το δέρμα και είναι απίθανο να προκαλέσουν βλάβη στο μωρό σας, η υπερβολική χρήση ή η τυχόν ύπαρξη βλαβών του δέρματος θα μπορούσαν να αυξήσουν την απορρόφηση.
Παραπομπές
- Retinoids: active molecules influencing skin structure formation in cosmetic and dermatological treatments.
- Retinoids in the treatment of skin aging: an overview of clinical efficacy and safety.
- Retinol helps reverse normal skin aging.
- A comparative study of the effects of retinol and retinoic acid on histological, molecular, and clinical properties of human skin.
ΠΗΓΗ: vita4you